نیاز انرژی متابولیسمی روزانه گوسفند قزل در مراتع کوهستانی سهند

اطلاع از نیاز به مواد مغذی روزانه دام‌های چرا کننده در مراتع مناطق مختلف آب و هوایی، بمنظور محاسبه ظرفیت چرا در طرح‌های مرتعداری، ضروری است. در همین راستا، نیاز انرژی قابل متابولیسم روزانه در سطح نگهداری گوسفند قزل در مراتع کوهستانی سهند بررسی شد. برای این منظور با توجه به میانگین مقادیر شاخص‌های کیفیت علوفه گونه‌های مرتعی و سهم آنها در ترکیب گیاهی مرتع در مراحل مختلف رشد، مقدار انرژی قابل متابولیسم در کیلوگرم علوفه خشک مراتع مورد چرا برآورد شد و با مد نظر قرار دادن نیاز انرژی قابل متابولیسم روزانه گوسفند قزل، مقدار علوفه تامین کننده نیاز دام در مراحل مختلف رشد، در مراتع منطقه برآورد گردید. نیاز انرژی قابل متابولیسم روزانه در سطح نگهداری میش، قوچ و بره قزل بر اساس معادله پیشنهادی ماف (MAFF، 1984) در حالت نگهداری و در شرایط چرا در مرتع و با مد نظر قرار دادن خصوصیات فیزیکی مراتع مورد مطالعه، فواصل آبشخور، تراکم گیاهان و اعمال ضریب افزایشی 60 درصد، به ترتیب 25/14، 82/18 و 75/10 مگاژول محاسبه گردید. بر مبنای نتایج حاصل، مقدار علوفه لازم برای تأمین نیاز روزانه میش، قوچ و بره قزل با توجه به مقدار انرژی قابل متابولیسم در واحد وزن پوشش گیاهی مراتع منطقه در سال 1387، در مراحل اولیه رشد 61/1، 13/2 و 93/0، در اواسط مرحله رشد 83/1، 42/2 و 06/1 و در مراحل پایانی رشد 24/2، 96/2 و 30/1 کیلوگرم علوفه خشک برآورد گردید. مقادیر مذکور برای سال 1388، در مراحل اولیه رشد 57/1، 08/2 و 91/0، در اواسط مرحله رشد 73/1، 28/2 و 00/1 و در مراحل پایانی رشد 23/2، 94/2 و 29/1 کیلوگرم علوفه خشک و برای سال 1389، در مراحل اولیه رشد ‌55/1، 04/2 و 90/0، در اواسط مرحله رشد 82/1، 40/2 و 06/1 و در مراحل پایانی رشد ‌23/2، 94/2 و 29/1 کیلوگرم علوفه خشک برآورد شد. این نتایج نشان می‌دهد که زمان چرا بر نیاز روزانه دام موثر است و لازم است برای هر مرحله رشد مرتع، نیاز روزانه دام بر مبنای کیفیت علوفه مشخص شود. همچنین نتایج نشان داد با توجه به شرایط سال ممکن است، کیفیت علوفه گیاهان و به تبع آن مقدار علوفه تامین کننده نیاز انرژی قابل متابولیسم روزانه دام تا حدودی تغییر یابد ولی به دلیل هزینه بر بودن تعیین کیفیت علوفه، می‌توان از نتایج مذکور به منظور برآورد نیاز روزانه دام در سال‌های مختلف استفاده کرد.